Rate this book

De Onzaligen Van Łódź (2009)

by Steve Sem-Sandberg(Favorite Author)

3.62 of 5 Votes: 3

languge

English

genre

History & Biography

publisher

Ambo | Anthos Uitgevers

review 1: Mér finnst lífið of stutt til að klára bækur sem ég næ ekki sambandi við. En stundum verða þær bækur furðulega margar – í fyrra var hlutfallið skuggalega hátt. Svo ég ákvað að drösla mér í gegnum Öreigana í Łodz jafnvel þótt hún væri búin að missa á mér takið, ég búinn að missa á henni takið, þótt hún væri tæpar 600 blaðsíður.Ég veit ekki hvað það er við helfararbókmenntir sem gerir þær svona óþolandi. Mér þótti það áður en ég skrifaði Illsku, vel að merkja, og var ein aðalástæðan fyrir því að ég ákvað að skrifa hana. Það er einsog höfundar geti leyft sér að drekkja bókunum í paþosi, bara fyrir það eitt að velja þetta söguefni. Vegna þess að helförin er svo óumdeilanlega skel... morefileg – það eru engin orð nógu stór til að lýsa henni, engin lýsing nógu paþoshlaðin til að ná utan um skelfinguna, og þar með eru ekki lengur nein takmörk fyrir tilfinningafylleríum höfunda. Eða, ég veit ekki hvernig ég get lýst því, það er eitthvað óþægilegt þarna – eitthvað nánast ofbeldisfullt gagnvart lesandanum. Nú velur maður alveg að lesa bækur um helförina og ætti kannski ekki að eiga von á öðru. En mér finnst það eigi að vera ólík kúnst að fjalla um eitthvað og að bara velta sér upp úr því. Ef helförin ætlar bara að vera sjálfri sér lík er kannski ástæða til að fjalla þá bara um allan hinn hryllinginn í heiminum sem við eigum eftir að kovera. Eða eitthvað fallegt. Blóm. Engi. Og falleg ungabörn.Ég er auðvitað alltof grimmur við Sem-Sandberg hérna, þetta hefur líka með mig að gera. Og sambandsleysið. Ég hef kannski líka bara lesið of margar bækur um helförina. Það var náttúrulega vinnan mín á tímabili.Eitt sem sló mig við lestur bókarinnar er tilfinning fyrir því sem við gætum kallað samræmingu mannkynssögunnar. Kenningin, sem ég þyrfti helst að sanna ef ég ætlaði að halda henni fram, og ég ætla samt að halda fram, er þá sú að eftir því sem lengra líður frá helförinni þeim mun meira líkist allar bækur sem um hana eru skrifaðar. Að mannkynssagan sé samræmd í alþýðuritum á borð við sögulegar skáldsögur – sem ættu kannski einmitt að sækja í hina áttina, reyna að flækja en ekki einfalda. Atburðirnir eru auðvitað í grófum atriðum þeir sömu hvort sem maður er í Łodz, Varsjá, Vilnius eða Jurbarkas – en stíllinn, gírinn, sá móður sem hugsað er í, verður alltaf fyrirsjáanlegri og fyrirsjáanlegri. Einhver líkti Sem-Sandberg við Dickens og mér finnst það ekkert fjarri lagi – ég hef enga þolinmæði fyrir Dickens heldur – og kannski er helförin einmitt að verða dickensískari með hverju árinu, meira einsog einhver epísk dæmisaga sem allir þekkja og er endurtekin bara vegna þess að maður endurtekur þannig sögur, af gömlum vana, af skyldurækni, svona einsog ríkisbubbi getur tárast yfir Oliver Twist og séð einhvern djúpstæðan móral í sögunni. Og kannski les fólk líka sögulegan horror af einhverri pervertískri nautn (hér er pervers notað meira sem lýsandi en dæmandi einkunn, ég hef ekkert á móti því sem er pervers, per se) og sér gildi í því út af fyrir sig. Einsog Egill myndi orða það: je ne sais pas.Bækur Primo Levi um helförina eru einstakar. Þær eru ekki líkar neinum öðrum bókum um helförina. Kannski er stóri munurinn sá að bækur hans eru tilraun til þess að setja atburðina, og upplifun Primos Levi sjálfs, í samhengi við eitthvað annað. Eitthvað stærra. Nú, 70 árum síðar, er ekkert lengur stærra en helförin. Ekki einu sinni mennskan eða ómennskan. Og bannað að setja hana í samhengi við neitt annað.Þýðing Ísak Harðarsonar er ágæt þótt á henni séu hnökrar (mér finnst til dæmis varla hægt að kalla skriðdreka stríðsvagna – þótt „stridsvagn“ sé sænska orðið – og orðið „utflykt“ (leiðangur/skoðunarferð) er á einum stað þýtt sem „útflutningur“) og yfirlesturinn á bókinni er alls ekki nógu góður (t.d. er á einum stað talað um Kung Chaim, upp á sænsku, en ekki Chaim kóng – á öðrum birtist alltíeinu orðið „industriutställning“ einsog það sé þýska, pólska eða jiddíska, en það er sænska). En textinn er almennt ágætur þrátt fyrir þessa hnökra.
review 2: Every once in a while I read a book that makes me wish that I could re-rate all of the books that I have read. "Emperor of Lies" is such a book. This book make real the privation imposed upon the Jews of Poland by the Nazis. Historical fiction at ots best fills in the gaps of feelings, thouhts, and experience that histories leave, it is the meat on the skelton of history.We all know of the concentration camps where the Nazis exterminated Jews and others that thy did not approve of. But, the Nazis exploited, and abused the Jews long before they created the death camps. We often ask how people could allow themselves to be treated this way. This book shows us how we can be convinced to give hope a chance.It might be interesting to compare and contrast the Lodz Ghetto with the Amache Relocation camp for Japanese-Americans during the WW II? less

Download links for: De onzaligen van Łódź

Advertising