Kinh Tế Học Hài Hước (Freakonomics: A Rogue Economist Explores the Hidden Side of Everything) của hai tác giả Steven D. Levitt và Stephen J. Dubner. Bản tiếng Việt do Nguyễn Thị Huyền Trang dịch và Alphabooks xuất bản.
Lúc còn thơ ấu chúng ta thường đặt ra vô số câu hỏi về thế giới xung quanh mình. Tại sao có sấm chớp, tại sao có trăng sao, tại sao trái đất quay, tại sao có chiến tranh, tại sao có người giàu người nghèo, tại sao và tại sao.
Những câu hỏi ấy sẽ mất dần đi khi chúng ta trưởng thành, có kiến thức và kinh nghiệm sống. Lúc này các câu hỏi của chúng ta bớt tò mò hơn và thực dụng hơn. Chúng ta bắt đầu tìm hiểu về công việc, tiền lương, lãi suất, nhà đất, chứng khoán và ngoài ra là các câu chuyện trà dư tửu hậu khác.
Nhưng có những người vẫn theo đuổi các câu hỏi tại sao và như thế nào về thế giới xung quanh mình. Họ trở thành những nhà nghiên cứu, những khoa học gia, những chuyên viên công nghệ và cũng có thể là những nghệ sỹ sáng tạo.
Steven D. Levitt tốt nghiệp đại học Harvard nãm 1989 và trở thành một nhà kinh tế học nổi tiếng từ khi còn rất trẻ. Anh nhận huân chương John Bates Clark năm 2003 khi 36 tuổi. Cũng giống như các nhà kinh tế khác, anh luôn đặt câu hỏi tại sao và thế nào về thế giới mà anh đang sống. Và khác với hầu hết các nhà kinh tế khác, anh chỉ tò mò về những thứ anh thấy thú vị mà phần nhiều trong đó đều rất “quái” và ngộ nghĩnh. Là một nhà kinh tế sắc sảo và uyên bác, anh tìm cách thỏa mãn trí tò mò của mình về thế giới xung quanh bằng cách dùng các công cụ kinh tế và phương pháp luận của một nhà khoa học để trả lời các câu hỏi kỳ quặc của chính anh về sự vận hành của cuộc sống hay hiện tượng xã hội ở đất nước mà anh đang sống. Anh tò mò về sự sụt giảm bất ngờ của tỷ lệ tội phạm trong lúc theo dự báo thì lẽ ra nó phải tăng lên. Anh tò mò về thế giới của những tay buôn ma túy đường phố. Anh tò mò cả về mối liên hệ giữa tên do bố mẹ đặt và số phận khi trưởng thành của những đứa con. Bằng con mắt và trí tuệ của một kinh tế gia xuất sắc, Lewitt hé mở cho chúng ta thấy những khía cạnh bất ngờ ở đằng sau tất cả mọi thứ, giống như tên của cuốn sách mà bạn đang cầm trên tay.
Kinh tế học sinh sau đẻ muộn so với các ngành khoa học cơ bản khác. Nhưng như để bù lại khiếm khuyết về tuổi đời, kinh tế học đã trỗi dậy mạnh mẽ từ cuối thế kỷ XĨ và trong suốt thế kỷ XX, để trở thành một ngành khoa học có nền tảng đủ mạnh để giải quyết các câu hỏi lớn về động cơ và sự vận hành không chỉ của một nền kinh tế mà đến cả hành vi của từng con người trong đời sống thường ngày. Một trong những nền tảng mà Lewitt dựa vào để giải đáp các thắc mắc của mình là dữ liệu và xử lý dữ liệu, là luật “nhân-quả” trong kinh tế lượng, và là sự kiểm chứng thực tế.
Kinh tế học hài hước (Freakonomics) ra đời từ những câu hỏi hầu hết là rất kỳ quặc và câu trả lời thường rất bất ngờ, thú vị và cực kỳ thuyết phục của Steven Levitt. Người đọc có thể rất không thích, hoặc rất thích cuốn sách này cũng chính vì các cách đặt vấn đề và giải quyết vấn đề rất táo bạo nhưng cũng rất chuẩn mực theo tinh thần khoa học. Cuốn sách cũng cho ta thấy kinh tế học không hề khô khan và những vấn đề nó giải quyết lại có thể thú vị đến như thế nào. Thậm chí, rất có thể, khi đọc xong cuốn sách bạn sẽ quyết nghiên cứu kinh tế học để có thể trả lời các câu hỏi tò mò của chính bạn về thế giới mà bạn đang sống: “Tại sao những tay chơi ở vũ trường New Century chỉ vì lời qua tiếng lại mà sau đó có thể bắn nhau để rồi kẻ chết kẻ đi tù? Tại sao các thị xã trung tâm (tỉnh lị) của các thành phố ven biển nước ta lại luôn cách nhau một khoảng cách cỡ 150-200km? Tại sao thị trường bất động sản ở Hà Nội lại phức tạp hơn ở thành phố Hồ Chí Minh? Hay thậm chí bạn sẽ còn hỏi về cơ chế vận hành của hệ thống ghi số đề hay cá độ bóng đá phi pháp ở những thành phố lớn”.
Cuốn sách mà các bạn đang cầm trên tay là bản tái bản mà Alpha Books đã tiến hành sửa chữa, cập nhật các bài báo, lời nhận xét về cuốn sách của các tạp chí uy tín như Harvard Business Review, Washington Post hay các học giả như Malcom Gladwell, Kurt Andersen, và phần hỏi đáp, trao đổi về tác giả.
Xin trân trọng giới thiệu đến các độc giả cuốn sách này và hy vọng cuốn sách sẽ không chỉ là nguồn cảm hứng cho bạn về kinh tế học và các phương pháp của nó, mà còn giúp bạn có những cái nhìn sâu hơn về cơ chế hoạt động đằng sau cuộc sống của chính mình và xã hội muôn màu xung quanh.
Advertisements Share this:
